Het besluit van Biden om Oekraïne toestemming te geven de ATACMS-raket ter verdediging van de posities in Koersk in te zetten heeft de discussie over escalatie weer op gang gebracht.

De Heilige Nachten, dat is de periode tussen Kerst en Driekoningen.

Dagelijks ontvang je een nieuwsbrief die je helpt om te verstillen en naar binnen te keren. Iedere dag bevat die meditaties, verhalen en andere input die je helpen om je aandacht te richten.
Het thema vormt een rode draad in het programma. Dit jaar is het thema: 'Vrede is de weg'. Een spannend thema, in deze tijd waarin de oorlog niet ver te zoeken is. Maar we laten ons niet verlammen door de onrust in de wereld. Deze heilige dagen en nachten “tussen de tijd” nodigen uit om naar binnen te keren, bij jezelf te komen. Hoe vind je vrede bij jezelf? Hoe blijf je de weg van vrede gaan als er onvrede is om je heen?
Zo begin je het nieuwe jaar met aandacht en rust, en je weet weer wat jij in het nieuwe jaar belangrijk vindt.

Het (online-)tijdschrift De Gids doet een open oproep m.h.o. een themanummer rond de vraag: "Valt het pacifistisch standpunt nog te verdedigen?"

"Met de invasie van Rusland in Oekraïne en van Israël in Gaza is oorlog naar ons gevoel dichterbij gekomen dan die in jaren was. De dreiging ervan ervaren we allemaal. Voor sommigen is die dreiging aanleiding de eigen houging tegenover oorlog grondig te herzien. Valt het pacifistisch standpunt nog te verdedigen?"

Een bijzondere uitdaging om daarover te schrijven...

Inzendingen voor 2 december. Het is dus kort dag!

Platform Vrouwen & Duurzame Vrede bericht over de Indiase auteur Ghazala Wahab uit India die het boek "The peacemakers" samenstelde met essays over mensen die zich daar inzetten voor vrede.

Vredestichters worden klassiek gezien als helden, en dus vaak als mannen met macht. In The Peacemakers blijken de meeste vredestichters gewone mensen te zijn die uitzonderlijke daden verrichten in extreme omstandigheden.

In de Groene van enkele weken geleden stond te lezen dat het huidige Europa een militaire dwerg is i.v.m. Rusland. Dat klopt volstrekt niet, zo blijkt uit een ingezonden brief van Willem de Haan.

Europa geeft bijna 4x zoveel uit aan defensie. Samen met de V.S. bijna 13x zoveel.

In Trouw stond enkele dagen geleden een heel mooie column van de hand van Babah Tarawally.

Twee citaten:

"We moeten niet investeren in muren en wapens maar in de samenleving. Niet door mensen uit te sluiten, maar door hen erbij te betrekken. Niet door de verschillen te benadrukken, maar door de overeenkomsten te koesteren."

"... moeten we blijven geloven in de kracht van hoop. Dat is geen luxe, maar noodzaak in tijden als deze, en een daad van verzet tegen de duisternis. Het vraagt om moed om vast te houden aan het geloof dat een andere toekomst mogelijk is waarin we niet tegenover elkaar staan, maar naast elkaar."

In Trouw van maandag 11 november wordt de Nieuwe Vredebeweging geïntroduceerd.

Ook Kerk en Vrede is hierbij betrokken.

Van Guido van Leemput (hier kun je je abonneren op zijn mailings) kregen we de link door naar een boeiend artikel op antiwar.com "It’s Time to Find a Way To End the War in Ukraine" van de hand van Tim Snider.

In dit artikel wordt geconcludeerd dat de oorlog verloren is en dat het tijd is voor een geloofwaardige exit-strategie, waarbij Putin en Zelensky en Biden/Rutte kunnen zeggen dat ze 'gewonnen' hebben. Wat heeft dat niet gekost aan talloze slachtoffers en aan een onvoorstelbare vernietiging van vele steden en dorpen?

De ‘strategische communicatie’ van de Nederlandse staat over gewapende conflicten is propaganda met een andere naam, stelt Jip van Dort in zijn boek Operatie Oppoets dat 7 november verschijnt.

"HET GEBED VAN DE MOEDERS"
Dit is de titel van het inspirerende lied van Yael Deckelbaum dat 4000 Palestijnse en Israëlische vrouwen zongen tijdens een vrouwenmars voor vrede in het Midden Oosten op 19 oktober 2016. Het lied wordt nog steeds over de hele wereld gezongen.
Iedere woensdagochtend van 11:30-11:45 wordt het refrein van dit lied gezongen onder het bollendak bij station Utrecht Centraal.
Het is de wens dat dit refrein over de hele wereld door blijft klinken tot er overal vrede is.
Voel je van harte uitgenodigd om mee te zingen.

Gelezen in de Loesje scheurkalender 2024 "Zet een komma achter je standpunt":

                   Alternatieven voor oorlog
      Het tegen de ander hun moeder gaan zeggen

Op 21 november 2024 organiseert de brancheorganisatie van de wapenindustrie, de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV), voor de 35ste keer de wapenbeurs NIDV Exhibition Defence and Security in Ahoy Rotterdam. Zo'n 100 nationale en internationale wapenproducenten tonen en verkopen in Rotterdam hun wapens. De vredesbeweging organiseert die dag een demonstratie tegen de wapenbeurs.

In Trouw van 30 oktober wordt het jubileumboek van kerk en Vrede "Pacifisme in tijden van oorlog" besproken.

We horen misschien nog wel het jubileumlied in onze oren klinken ("Die dag zal komen..."), maar voor de maand november staat er al weer een nieuw vredeslied op stapel dat er om vraagt in de mond genomen te worden.

Vredessite.nl bericht over de snelle stijging van het aantal deserteurs zowel in Oekraïne als in Israël en Gaza.

"In Oekraïne verdubbelde het aantal deserteurs ieder jaar sinds het begin van de oorlog. In de eerste 9 maanden van 2024 telden Oekraïense rechtbanken meer dan 50.000 deserteurs. Ook in Israël stijgt het aantal deserteurs. Soldaten die na een kort verlof niet meer teruggaan, in Israëlische media stille dienstweigering genoemd."

Het is 41 jaar na de grootste vredesdemonstratie ooit in Nederland (29 oktober 1983, 550.000 deelnemers...). In het dagblad Trouw schrijft de voorzitter van Dwars (de jongerenorganisatie van Groen Links), Minne van der Mast, een ingezonden artikel onder de titel: "Waar is de vredesbeweging in Nederland?"

Hopelijk neemt de politiek en m.n. ook Groen Links(/PvdA) dit ter harte.

Op de website van "Karavaan der zotten - Christus volgen in tijden van storm" wordt aandacht gegeven aan het jubileumboek van Kerk en Vrede "Pacifisme in tijden van oorlog".

Dit boek is via de boekhandel en via uitgeverij Skandalon te bestellen. Voor leden van Kerk en Vrede is het tegen verzendkosten te bestellen.

Stil wordt gestaan bij een van de grondleggers van Kerk en Vrede, Hilbrandt Boschma.

In Volzin van oktober wordt Greetje Witte-Rang geïnterviewd. Zij heeft de redactie gevoerd van het jubileumboek van Kerk en Vrede 100 jaar "Pacifisme in tijden van oorlog".

"We are not going to build a better future for all people in this land by killing or dominating each other. We need a proactive nonviolent movement with vision and strategy."
Sami Awad

Op de website van Wagingnonviolence staat een analyse van Sami Awad, gedateerd 7 oktober 2024.

Sami Awad is een Palestijnse geweldloze activist en mededirecteur van Nonviolence International.

Een werkgroep van het platform ‘Europa voor vrede en solidariteit’, dat sinds de Russische invasie in Oekraïne verschillende acties en betogingen organiseerde, reikt in een politieke nota tien aanbevelingen, denkpistes en aandachtspunten aan voor vrede in Oekraïne en een ander veiligheidsbeleid.

"Gepolijste beelden van oorlog maken oorlog acceptabel. We hebben ongepolijste beelden nodig om van oorlog te maken wat het is: onacceptabel."

Hiermee eindigt het bericht dat staat op de website van Vredesnieuws.

Het begint met: "In ons dagelijks nieuws zien we stoere tanks, stoere raketten, stoere vliegtuigen. We zien rookwolken in de verte. We zien ruïnes als de rook is opgetrokken. We zien vage beelden van gewonden. Soms lijkenzakken. We zien gepolijste beelden van de oorlog. De ongepolijste beelden van gewonden zien we niet. Evenmin zien we lijken die onherkenbaar zijn als lijken. Ons beeld van de oorlog is gepolijst.

'Het vredeskompas
Bouwen aan vrede in jezelf, met elkaar, in de maatschappij en met de aarde'

Zo luidt de titel van het nieuwe boek van Nina Koevoets.

Door veel mensen wordt vrede begrepen als de afwezigheid van oorlog of gewapende strijd. Een van de grondleggers van vredeswetenschap, Johan Galtung, noemde dat ‘negatieve vredeʼ.
In dit boek zul je, aan de hand van voorbeelden van over de hele wereld, meer ontdekken over ‘positieve vredeʼ: de aanwezigheid van een aantal opvattingen, houdingen en structuren die vrede bevorderen.

Nina Koevoets is sinds 2015 trainer vredesopbouw.

Een bericht van de Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie (Artsen voor vrede)

Deze Nieuwsflits ontvingen wij van de NVMP:

"De Japanse anti-kernwapen organisatie Nihon Hidankyo heeft vandaag de Nobelprijs voor de Vrede ontvangen!

De gevouwen origami kraanvogel staat wereldwijd symbool voor het streven naar een kernwapenvrije wereld

De Japanse anti-kernwapenorganisatie Nihon Hidankyo heeft vrijdag de Nobelprijs voor de Vrede ontvangen. Bij de groep zitten overlevers , de zogenaamde Hibakusha,  van de kernbommen die op Nagasaki en Hiroshima vielen."

Op JOOP staat een boeiend artikel van May-May Meijer van vredesorganisatie Peace SOS.

"De doemdagklok staat dichterbij middennacht dan ooit, grotendeels vanwege de oorlog in Oekraïne en de kans van de inzet van nucleaire wapens daarbij.
De Oekraïense president Zelensky wil zaterdag zijn overwinningsplan presenteren. Dat gaat hij doen tijdens een bijeenkomst met bondgenoten op de Amerikaanse vliegbasis Ramstein in het westen van Duitsland.

Een krachtige, troostende brief aan christenen in het Midden Oosten. Priesterlijk-pastoraal richting alle lijdenden en tegelijk politiek-profetisch scherp in het wijzen op de doodlopende wegen van geweld. Dit is de taak van de kerk.

‘Jullie, broeders en zusters in Christus die wonen in het gebied waarover de Schrift het meest spreekt, zijn een kleine, weerloze kudde, dorstend naar vrede.’ Op maandag 7 oktober, een jaar na de uitbarsting van geweld in Israël en de Palestijnse gebieden, richtte de paus zich tot alle christenen in het Midden-Oosten.

Kerk en Vrede timmert in deze dagen goed aan de weg. Na Trouw (Greetje Witte-Rang) en het Fries Dagblad (Bram Grandia), en een aantal meer bescheiden media was het afgelopen zaterdag het Nederlands Dagblad dat een interview afnam, in dit geval ging het om de voorzitter van Kerk en Vrede, Henk Baars.

Na de kop "Het is bizar dat we als christenen het evangelie niet volgen’  opent het interview (dat een volle pagina groot is, met een fraaie foto van Henk op het kantoor van Kerk en Vrede) met: "Moet Oekraïne grond inleveren in ruil voor vrede? Is er te weinig oog voor de redenen van verzet van Hamas en Hezbollah? Tegendraadse vragen zijn al honderd jaar het handelsmerk van de pacifistische beweging Kerk en Vrede."

In het interview komt duidelijk naar voren hoezeer de opstelling van Henk Baars (en daarmee van Kerk en Vrede) enerzijds geworteld is in het christelijk geloof, en anderzijds nauw verbonden is met de analyse wat de fatale gevolgen zijn van het westerse veiligheidssysteem.

Op zondag 13 oktober tussen 14:00 – 15:00 organiseren PAX, Amnesty International, The Rights Forum, Save the Children, Terre des Hommes, Oxfam Novib, SOMO en Stichting Kifaia een manifestatie op de Dam in Amsterdam. Daarbij wordt opgeroepen tot een einde aan het geweld in Gaza.

Ook Kerk en Vrede heeft zich hierachter gesteld.

Op 8 oktober bestaat Kerk en Vrede 100 jaar. Enkele dagen eerder, op 5 oktober, wordt dit jubileum gevierd. Zie de flyer. Titel van deze dag: "Zingen tegen de bierkaai."

Ter gelegenheid van dit jubileum schreef Andries Govaart een vredeslied "Die dag zal komen". Frans Bullens tekende voor de muziek daarbij. Voor de éénstemmige melodie, en voor een meerstemmige zetting en voor de begeleiding incl. accoorden.

In september is dit het vredeslied van de maand. Op de jubileumdag van 5 oktober zal het uitgebreid aandacht krijgen. Hanna Rijken is dan present met het Vocaal Theologen Ensemble.

In het Fries Dagblad stond daags voor de jubileumdag een interview met Bram Grandia.

Vanaf het begin van de politionele acties ( koloniale oorlog) in Indonesië, was er grote betrokkenheid van Kerk en Vrede bij de mensen die weigerden om aan deze oorlog mee te doen en dus de dienst weigerden. U kunt daarover meer lezen in het boek dat Kerk en Vrede uitgaf ter gelegenheid van haar 100 jarig bestaan: "Pacifisme in tijden van oorlog".

In de afgelopen jaren hebben we ons daar opnieuw mee beziggehouden. Aanleiding was o.a. het Kamerdebat dat op 14 juni 2023 werd gehouden n.a.v. het onderzoek naar misstanden, oorlogsmisdaden en het geheel van deze koloniale oorlog. De uitkomsten van het onderzoek logen er niet om. Nederland ging diep door het stof; excuses werden aangeboden. 

Tijdens dit debat in de Kamer werd een motie Futselaar/Piri aangeboden. Hierin werd gemotiveerd opgeroepen om aan alle dienstweigeraars in deze koloniale oorlog (postuum) eerherstel te verlenen.

Minister Ollongren heeft deze motie ontraden, waarbij mensen een verzoek tot eerherstel konden indienen als zij kunnen bewijzen dat de dienstweigeraar ten tijde van deze weigering op de hoogte was van misstanden daar begaan door het Nederlandse leger. De motie werd niet aangenomen. Dat bracht ons ertoe om de boeken in te duiken. Veel pogingen tot eerherstel waren in de loop der jaren mislukt. Van het gelezene maakten we een document om bij de politiek te gaan lobbyen voor eerherstel. Inmiddels was het kabinet gevallen, wanneer zou het het juiste moment zijn om te lobbyen?

Tot we ruim een week geleden in Trouw lazen dat een groep van 20 nabestaanden om eerherstel heeft gevraagd. Defensie neemt het in onderzoek. Op de radio hoorden we het antwoord van minister Ollongren van een jaar eerder voorbij komen. Dit was de aanleiding om minister Brekelmans een brief te schrijven met ons verzoek, gemotiveerd met de uitkomsten van ons onderzoekend lezen van het afgelopen jaar, om aan de motie Futselaar/Piri alsnog gehoor te geven. Met deze brief ondersteunen we het verzoek van de genoemde groep in Trouw, maar we verzoeken tegelijkertijd om het eerherstel aan allen te verlenen die genoemd worden in de motie van vorig jaar. Een soort van in te lossen ereschuld van onze staat. 

Een kort, maar krachtig en prachtig interview met Henk Baars in het Katholiek Nieuwblad over de tegenstem van Kerk en Vrede "vanuit het diepe geloof dat geweld geen optie is voor christenen".

Artsen voor Vrede Nederland schreef een brief aan de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte.

Een citaat: "In deze tijd van alsmaar oplopende spanningen is onze vraag:  hoe gaat u  in uw nieuwe functie het proces  van nucleaire de-escalatie in gang zetten waarmee tegemoet gekomen wordt aan de verplichtingen van het NPV?"

Zaterdag 5 oktober jubileumdag. Kerk en Vrede is 100 jaar oud, en daarmee is ze de oudste vredesorganisatie in Nederland. Her en der in de media dringt dit nieuws door. Zoals in het landelijke dagblad Trouw waarin een interview is verschenen met Greetje Witte-Rang. Zij is de samenstelster/schrijfster van Pacifisme in tijden van oorlog. Kerk en Vrede 100 jaar. Dit boek zal op 5 oktober worden gepresenteerd op de jubileumdag die dan in Utrecht wordt gehouden. Voor leden van Kerk en Vrede is dit boek tegen verzendkosten te bestellen.

Een beetje in de schaduw van het jubileumlied dat voor september was gekozen ("Die dag zal komen...") , maar wat is ook dit een mooi, aansprekend lied: "Geef vrede door van hand tot hand".

Het is het vredeslied voor de maand oktober.

Deze uitspraak van Gandhi wordt gedaan in het interview dat Nieuw Wij heeft met de voorzitter van Kerk en Vrede, Henk Baars en met de voorzitter van de theologische Werkgroep van Kerk en Vrede, Harry Pals. Deze vereniging bestaat binnenkort immers 100 jaar.

Op Buitenhof van zondag 29 september was er een bijzonder boeiend interview met 2 vertegenwoordigers van de Joods-Palestijnse vredesorganisatie Standing Together.

Een fris, tegendraads geluid in deze barre tijden van geweld en vernietiging.

'Wat nu echt radicaal is, is om vrede te eisen. Om te eisen dat de mensen in Israël en Palestina krijgen wat ze verdienen: Vrede, veiligheid, gelijke rechten en vrijheid voor iedereen. Dus als je de straat op gaat, vecht dan voor de mensen in Israël en Palestina en niet voor de regeringen'.

Een gesprek met de Palestijnse Rula Daood en de Joodse Alon-Lee Green, leidinggevend aan Standing Together.

Via de IFOR ontvingen wij een verklaring van de pacifistische beweging van Oekraïene getiteld "OEKRAÏENSE VISIE OP VREDE", aangenomen op de internationale dag van de vrede, 21 september 2024.

Een citaat hieruit: "Het probleem is niet dat demonische vijanden zich verzetten tegen engelachtige helden, maar dat alle mensen op de gemeenschappelijke planeet die lijden onder onnodige oorlogen het slachtoffer zijn van een gebrekkig, verouderd politiek systeem waarin veel meer moeite en middelen worden besteed aan het voorbereiden en voeren van oorlogen dan aan het stoppen en vermijden van oorlogen."

Een heel geslaagd gebeuren, de flashmob voor vrede op de internationale dag voor de vrede op de Dam in Amsterdam

Van 14 tot 22 september is het de jaarlijkse vredesweek:
SAMEN VOOR VREDE. NU!

In diverse plaatsen wordt daar aandacht aangegeven, zoals in

Muiden/Muiderberg op zondag 15 (kerkdienst) en dinsdag 17 september (over actuele en lastige vragen met Bram Grandia):
Samen voor vrede, nu!

Oegstgeest op 17 september: Samen voor vrede
Waarden en dilemma's in tijden van oorlog
met Henk Baars (Kerk en Vrede) en Cinta Depond (Pax)
in Dorpscentrum, Lijtweg 8, Oegstgeest
Aanvang: 20.00 uur

Lochem op 18 september: Wat is vrede in deze tijd?
Lezing door Bram Grandia tijdens de Vredesweek
Woensdag 18 september, 14.30 uur in de Remonstrantse kerk, Emmastraat 10, Lochem

Arnhem: een volledig programma door de gehele vredesweek heen, diverse gebedsdiensten, bijeenkomsten en een vredeswandeling.

Beverwijk: Vrede tot (w)elke prijs??? ZONDAG 22 SEPTEMBER 2024 om 14 00 uur in de Doopsgezinde Kerk, Meerstraat 62, Beverwijk
m.m.v. Bram Grandia en Jarek Kubacki.

Op Joop, "de opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen" staat een bijdrage van Willem de Haan n.a.v. de verhoging van de uitgaven voor defensie van 41%. "Er is sprake van een enorme overproductie. Wapens maken de wereld niet veiliger, maar onveiliger."

Op zaterdag 14 september hield Eugen Drewermann in Paderborn een boeiende vredestoespraak over de militairisering van de wereld, met name in Europa en Amerika.

Na 2 jaar krijgen Russische dienstweigeraars in Duitsland nog steeds geen asiel en dreigt er uitzetting naar Rusland. Het argument: er zou maar een kleine kans zijn dat zij zouden worden oproepen om dienst te doen in het Russische leger. Connection e.v. verzet zich daartegen.

In deze tijd van oorlog en militarisering wordt samenwerking van vredesorganisaties steeds urgenter. Kerk en Vrede is actief betrokken bij de opzet van "De Nieuwe Vredesbeweging".

"Als afronding is de boodschap van het pacifisme voor mij drieërlei:
Ten eerste dat oorlogvoeren amoreel is en een middel waar de politiek niet naar zou mogen grijpen. Omdat het, zoals Drewerman zegt, de menselijke waardigheid vernietigt.
Ten tweede denk ik dat er bijna altijd een diplomatieke uitweg is om conflicten in de kiem te smoren.
Ten derde raak ik geïnspireerd door voorbeelden van massaal geweldloos verzet wat wel degelijk succesvol kan zijn."

Aldus Willem de Haan op 18 september in de Lutherse kerk te Bussum.

"Oorlog staat weer volop op de agenda. Ons militair budget gaat omhoog, de wapenhandel is lucratiever dan ooit en geluiden om de dienstplicht in te voeren worden steeds luider. Een directe confrontatie tussen de wereldmachten wordt met de dag waarschijnlijker."

Zo en nog meer staat te lezen op de flyer die gisteren door de Nieuwe Vredesbeweging (waar ook Kerk en Vrede aan meedoet) in Den Haag werd verspreid tijden een demonstratie t.g.v. Prinsjesdag

Voorzitter van Kerk en Vrede Henk Baars werd geïnterviewd door "De Andere Krant" Ondertitel van deze krant: "Want er is meer aan de hand".

"Hij stelt dat christenen op grond van hun geloof de meest krachtige vredesboodschap tot hun beschikking hebben. Hij verbaast zich erover dat die nauwelijks doorklinkt in de samenleving."

De NVPM "Artsen voor vrede"schrijft ons:

Op zaterdag 21 september 2024 is het de Internationale Dag van de Vrede. Daarom komen we van 14.00 tot 15.00 bij elkaar in stilte bij het Monument op de Dam in Amsterdam. Om de slachtoffers van de oorlogen in Oekraïne, Gaza en andere conflicten wereldwijd te herdenken, maar ook, om op te roepen tot vrede.

Tegelijkertijd vindt er ook een Flashmob voor vrede plaats. Wij staan op in stilte voor de vrede. Voor onze toekomst en die van onze (klein) kinderen.

   
      Wij pleiten voor:

-          Een wereldwijd permanent staakt-het-vuren
-          Humanitaire hulp voor mensen in nood
-          Kernwapens de wereld uit.

Kom zaterdag 21 september van 14.00 tot 15.00 ook naar de Dam om deel te nemen aan onze stiltekring. Neem een vredesteken mee. Nationale vlaggen kunnen thuisblijven.

Op de website van Nieuw Wij staat een heel boeiend interview met Dolph Kessler n.a.v. zijn boek "Oorlog of Vrede, willen winnen of gelijkspel".

Een citaat uit het interview:
"Militaire neutraliteit was voor Oekraïne de meest voor de hand liggende ‘gelijkspel keuze’ geweest. Het had deze hele oorlog voorkomen. En tsja, wat er nu moet gebeuren? Dat is een lastige vraag. Een ding is voor mij zeker: in ieder geval niet verder escaleren en elkaar steeds verder opjagen. Dat kan zomaar toch nog een keer helemaal misgaan en dan hebben we een echte wereldoorlog. En ook deze wordt dan weer in Europa uitgevochten. Alles wijst erop dat de partijen er steeds geharnaster in komen te zitten, niets wijst op enige voorzichtigheid. Dus ik ben sterk voor een wapenstilstand en vredesonderhandelingen.”

De Werkgroep Inclusieve Veiligheid organiseerde op 14 september in de Johanneskerk te Amersfoort een bijeenkomst waarin het projectdocument "Veiligheid opnieuw doordenken" werd gepresenteerd. Het is de vertaling, beter gezegd: bewerking en actualisering van het Duitse "Sicherheit neu denken". Centraal staat hierbij de notie van de "inclusieve veiligheid": je bent pas veilig als ook de ander zich veilig weet.

Kees Nieuwerth gaf een inleiding op dit boek, gevolgd door 3 sprekers die inhoudelijk reageerden: Ineke Bakker (ex-algemeen secretaris RvK), Jan Juffermans (de Kleine aarde en Ecologische Voetafdruk) en Martijntje Smits (Vierde Golf).

Ook was aanwezig een vertegenwoordiger van Sicherheit Neu Denken - van de Duitse beweging.

Tegen de 100 mensen maakten deze levendige en bijzondere bijeenkomst mee en verheugden zich samen met de werkgroep Inclusieve Veiligheid over het verschijnen van dit boek dat zoveel te bieden heeft.

Een opmerkelijk interview met Rob de Wijk stond afgelopen vrijdag te lezen in het Nederlands Dagblad. Allerlei elementen die door K&V van begin af aan naar voren zijn gebracht rond de oorlog in Oekraïne worden daarin bevestigd en onderstreept. Uiteraard wel vanuit een heel andere achtergrond. Iemand schrijft: "Zijn nuchtere insteek waarbij hij westerse (vooral West-Europese) ballonnen doorprikt is verfrissend."

Een opmerkelijk redactioneel commentaar in dagblad Trouw van maandag 2 september j.l. Het belang wordt beklemtoond van "tegendenken, lastige vragen, moreel beraad en politiek debat. In tijden van oorlog is het gevaar van tunnelvisie en doelredenaties namelijk levensgroot."

Dit is toch juist wat Kerk en Vrede beweegt.

Lees hier het commentaar.

Het jubileum van Kerk en Vrede nadert met rasse schreden.

Op 5 oktober is er de jubileumdag met als thema: Zingen tegen de bierkaai.

Hebt u zich al aangemeld?

Guido van Leemput (zie 22 augustus) maakt ons attent op een bijdrage van telepolis.de: "Die EU im geopolitischen Abseits. Sie macht sich gefährliche Illusionen."

Tent of Nations is een educatieve boerderij met het vredesproject van de Palestijns-christelijke familie Nassar in Bethlehem. Ondanks de moeilijke omstandigheden, de intimidatie en de steeds groter wordende dreiging van landonteigening, blijft de familie Nassar zich op een geweldloze manier verzetten.

Lieve mensen,

De situatie voor de mensen in Gaza blijft afschuwelijk, en de gehele situatie in het Midden-Oosten blijft uitermate spannend. Hoe is het mogelijk dat het bloedvergieten niet gestopt wordt? Is dit onmacht, of simpelweg onwil, omdat Palestijnse levens nu eenmaal als minderwaard(ig) worden gezien?
In deze nieuwsbrief praten wij jullie weer bij over de situatie bij Tent of Nations, over de aandacht in de Nederlandse media voor het feit dat er Nederlandse vrijwilligers bij Tent of Nations zijn, en tips en suggesties voor wat jij hier vanuit Nederland kunt doen. We nodigen je uit om in beweging te komen en een rimpeling van hoop toe te voegen in het vertrouwen dat alle rimpelingen samen een stroom vormen die zelfs de machtigste muren van onderdrukking en weerstand neer kan dalen (R.F. Kennedy sr).

Lees verder in de Nieuwsbrief over hoe het nu met de Tent of Nations is gesteld, over de voortgang van het proces om erkenning van het eigenaarsrecht (dat al sinds 1991 loopt...), het dagelijks leven, de werving van vrijwilligers, het appel je in te zetten enz.

Abonneren: https://www.tentofnations.nl/

Op 10 augustus schreef Stevo Akkerman in de zaterdagbijlage van Trouw een essay onder de titel "Overpeinzingen van een dienstweigerende oorlogshitser" waarin Kerk en Vrede wordt genoemd.

Naar aanleiding daarvan schreef Henk Baars deze reactie.

Van Guido van Leemput ontvangen wij dagelijks mail onder het kopje

Vredespolitiek

Wie op de hoogte wil zijn van de meest recente ontwikkelingen op het gebied van bewapening, de ontwikkeling van de oorlog in Oekraïne, Gaza of elders, kan hier terecht.

Van harte aanbevolen.

Meld je aan: vredespolitiek@riseup.net

De doopsgezinde professor Fernando Enns schreef een essay in vier delen over vrede. Vrede in plaats van oorlog welteverstaan. Een zoektocht naar "klaar voor de vrede" (kriegstüchtig), i.p.v. "klaar voor de oorlog" (friedenstüchtig). Dat laatste is op allerlei manieren volop aan de orde in onze westerse samenleving.

Enns noemt recente cijfers van slachtoffers van de oorlog in Oekraïne en in Gaza en schrijft dan: "Ik geef deze cijfers hier zo gedetailleerd weer omdat ik er vanuit ga dat we het ons niet kunnen veroorloven om over deze oorlogen te praten, of over onze rol na te denken, zonder een moment stil te worden en deze gedode mensen te gedenken: zonen, vaders, kinderen, moeders, dochters, oma’s, opa’s, kleinkinderen. En nogmaals: vele gewonden, getraumatiseerden en vermisten moeten wij daar nog bij optellen. In al onze overleggen en debatten kunnen we, hoezeer we wellicht ook een andere mening hebben, niet voorbijgaan aan deze verloren en gewonde levens."

Het mensenrechtenrapport van het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS windt er geen doekjes om: moord, doodstraf, verdwijning, marteling, geen onafhankelijke rechtspraak, censuur, geweld tegen journalisten, geen vrijheid van meningsuiting, geen onafhankelijke vakbonden. Het land is een van de meest repressieve dictaturen ter wereld. En krijgt voor 750 miljoen dollar wapens van de VS.

Aldus VredesNieuws.

Benjamin Netanyahu noemt het Israëlische leger 'the most moral army in the world'. Dit leger gebruikt Palestijnen als menselijk schild in militaire operaties. Het Israëlische leger verkleedt Palestijnen als Israëlische soldaten. En stuurt hen geboeid en met een camera gebouwen en tunnels in die mogelijk vol zitten met bommen, persoonsmijnen en hinderlagen. Goedgekeurd door de generale staf.

Aldus VredesNieuws

De oorlog tussen het Soedanese leger en de Rapid Support Forces raast door. Naar schatting zijn al meer dan 16.000 mensen omgekomen. 10 miljoen Soedanezen zijn op de vlucht. Hongersnood grijpt om zich heen en de medische zorg stort in. De internationale wapenindustrie blijft wapens leveren aan beide legers. Amnesty International roept op om een petitie te ondertekenen voor een wapenembargo.

Afgelopen maandag was het 6 augustus en daarmee 79 jaar geleden dat er een atoombom viel op Hiroshima

Op het Emmaplein in Groningen werd dit herdacht.

De burgemeester van Hiroshima, MATSUI Kazumi, deed gisteren een verklaring van vrede uitgaan.

PAX roept op tot het tekenen van een petitie die Nederlandse maatregelen wil om het geweld in Gaza te stoppen. Zij vinden het onacceptabel dat de Nederlandse regering onderdelen voor F-35-gevechtsvliegtuigen blijft leveren aan Israël. Ze willen ook dat de regering sancties oplegt aan Israël.

Wat als vrede stichten

een Olympische sport wordt?

Onlangs deed Connection e.V. (International Support of Conscientious Objectors and Deserters) een oproep uitgaan t.b.v. de bescherming van Wit-Russische dienstweigeraars.

Onlangs schreef bisschop Gerard de Korte uit Den Bosch een boeiende column in het Nederlands Dagblad over "Vrede zoeken in een tijd van oorlog". Bisschop de Korte verbaast zich over het gemak waarmee op dit moment door deskundigen over een dreigende oorlog wordt gesproken.Het is belangrijk "alle spirituele krachten in de wereld te bundelen en te zoeken naar vrede op elk niveau. Door vredelievend en liefdevol te zijn binnen onze gezinnen, door het steunen van vredesorganisaties en door verantwoord politiek beleid."

Al eerder plaatsten we berichten over het feit dat er in 2022 al snel na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne vredesbesprekingen op gang kwamen tussen Oekraïne en Rusland en hoe die m.n. door toedoen van de V.S. en Engeland voortijdig werden afgebroken.

Op vrede.be ("Ontwapenen om te ontwikkelen") werd onlangs geschreven over het onderzoek van politicoloog Samuel Charap en historicus Sergueï Radchenko:

"Terwijl alle actoren in de Oekraïne-oorlog zich al lang hebben ingeschreven in de logica van militaire escalatie, had deze oorlog relatief snel in de kiem gesmoord kunnen worden. Dat blijkt uit gedetailleerd onderzoek van politicoloog Samuel Charap en historicus Sergueï Radchenko die tal van documenten konden inkijken, waaronder ontwerpovereenkomsten van beide partijen. In de eerste weken na de Russische invasie van 24 februari 2022 -een zware schending van het internationaal recht- waren er al intense diplomatieke inspanningen om de situatie te ontmijnen en tot een staakt-het-vuren en een breder vredesakkoord te komen. De onderhandelingen tussen Moskou, Kiev en een aantal andere actoren kwamen heel dicht bij een overeenkomst om de oorlog te beëindigen, maar in mei 2024 sprongen de gesprekken af."

Onlangs ontvingen we een uitgebreid bericht van Rolien Sasse, directeur van Pax. Het gaat over diverse thema's. Te beginnen over het proces tegen levering van F35 onderdelen door Nederland aan Israël en verder ondermeer over het belang van diplomatie en over de vredesweek die op 14 september begint met als thema "Samen voor VREDE. NU!"

Het is inmiddels al het 8e vredeslied op weg naar de jubileumdag van Kerk en Vrede op zaterdag 5 oktober, "Zingen tegen de bierkaai".

Voor augustus is de keus gevallen op het lied tegen de 3e wereldoorlog van Huub Oosterhuis dat begint met de veelzeggende woorden "Wij die met eigen ogen".

In Wit-Rusland was Olga Karach en haar organisatie International
Center for Civil Initiatives "Our House" (Nash Dom) actief t.b.v.
oorlogsweigeraars en gewetensbezwaarden aldaar.

Wij berichtten eerder over haar.

Op 8 juli is zij bij verstek veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf vanwege haar mensenrechtenactiviteiten.

In het Nederlands Dagblad verscheen op 8 juli een interview met Henk Baars n.a.v. de open brief die Kerk en Vrede naar de kerken heeft gestuurd.

In Trouw van 5 juli wordt uitvoerig bericht over het posthume eerherstel voor drie Nederlandse militairen die t.t.v. de zg. politionele actie in het voormalige Nederlands Indië weigerden een kampong plat te branden.

"Wij missen de stem van de kerken bij de inzet voor vrede in Europa. Wij wachten erop dat kerken hun zorgen over de toenemende bewapening uiten en delen met hun leden en de samenleving."

Zo begint de open brief die Kerk en Vrede onlangs verstuurd heeft aan de kerken in Nederland. Met deze brief wil Kerk en Vrede het gesprek met de kerken zoeken over wat door haar als een groot gemis wordt ervaren gezien de ernst van de situatie van de oorlog in Oekraïne en de veel gvehoorde roep om militarisering van de samenleving. Hier staat toch de kern van het christelijk geloof op het spel: waar zoeken we onze vrede?

Tent of Nations is een educatieve boerderij met het vredesproject van de Palestijns-christelijke familie Nassar in Bethlehem. Ondanks de moeilijke omstandigheden, de intimidatie en de steeds groter wordende dreiging van landonteigening, blijft de familie Nassar zich op een geweldloze manier verzetten.

Sinds 1991 zijn zij echter in een juridische strijd verwikkeld met de Israëlische autoriteiten om het eigenaarsrecht erkend te krijgen. Men is zeer bezorgd dat nu de herregistratie weer wordt vertraagd, de kolonisten door kunnen gaan met hun intimiderende en illegale activiteiten om en op het land van Tent of Nations. Het is zeer urgent dat de herregistratie van het land van Tent of Nations wordt afgerond, zodat het eigenaarschap van de familie Nassar is gegarandeerd. Daarom is het belangrijk dat de Israëlische autoriteiten onder druk worden gezet om het herregistratieproces per direct te voltooien. Daarom wordt er een dringende oproep gedaan om op korte termijn een mail te sturen aan alle buitenlandwoordvoerders van de Tweede Kamer. Je vindt hier een voorbeeldbrief en hier alle mailadressen van de buitenlandwoordvoerders.

De Nationale academies van wetenschappen van de G-7 landen roepen hun leiders op om, in het licht van de toegenomen internationale spanningen, hun inzet voor een wereld zonder kernwapens te herbevestigen en om de noodzakelijke stappen te zetten om de wereld te helpen dit doel op een goede en veilige manier te verwezenlijken.

Bij een terugblik op de afgelopen 10 dagen komt Guido van Leemput tot de volgende conclusie: "De signalen tot compromisbereidheid zijn de laatste tien dagen wat sterker geworden. Dat valt echter niet onmiddellijk op, te midden van de berichten over bewapening en kreten over het winnen van de oorlog."

In de katern Tijdgeest van Trouw van zaterdag 29 juni j.l. stond een bijzonder boeiend artikel van de hand van Lidija Zelevic, filmmaker, schrijver en spreker.

"Nederlandse media zijn te volgzaam in hun berichtgeving over de oorlog in Oekraïne, vindt filmmaker Lidija Zelovic. Er klinkt weinig kritiek op de toenemende militaire steun, en dat versterkt het risico op escalatie."

Het is een kritische bijdrage tegen de achtergrond van de rol van de media ten tijde van de oorlog in het voormalige Joego-Slavië.

Ook deze maand is er weer een vredeslied in dit jubileumjaar van Kerk en Vrede.

Met een heel actueel begin: "....en vele duizenden, ontheemd..."

Op donderdagavond 27 juni van 20.00-22.00 uur.

In de Doopsgezinde Kerk - Paleisstraat 8 - Den Haag

Met:
Tom Sauer
Fleur Ravensberger
Paul van Hooft
Roel van Duijn

Via welke weg moet er vrede komen in Europa?

Publiekslezing en debat.

Yosé Höhne Sparborth berichtte ons gisteren over een inspirerende ervaring in Laren:

"Vandaag hadden we in Laren de zeer Roomse Sint Jansprocessie,
die jaarlijks dit zeer neoliberale dorp door trekt, langs villa's van de heidenen van tv en radio trekt - en dit jaar helemaal in het teken van "VREDE".
Bisschop Jan Hendriks hield een uitstekende preek, goed katholiek: kort maar krachtig!"

Het nieuwe kabinet heeft in het hoofdlijnenakkoord afgesproken dat de giftenaftrek voor de inkomstenbelasting zal worden afgeschaft. Als dit wordt doorgevoerd dan is dat een aanslag op het maatschappelijke middenveld. Veel gemeenten hebben te maken met financiële tekorten, die ongetwijfeld ook zullen worden vertaald naar minder subsidies. Juist kwetsbare mensen zijn vaak ontvangers van hulp en steun van organisaties die (al dan niet ten dele) afhankelijk zijn van giften.

Daarom is er een petitie gestart: Red de giftenaftrek

........

Vredesnieuws bericht dat 94% van de Amerikanen en 88% van de West-Europeanen vindt dat de NAVO met Rusland moet onderhandelen om de oorlog in Oekraïne te stoppen, zo blijkt uit een enquête. Waarom? In de eerste plaats omdat de oorlog honderdduizenden mensen heeft gedood of gewond en dat moet stoppen. En in de tweede plaats omdat we escalatie van de oorlog moeten vermijden en nog meer lijden in Oekraïne moeten voorkomen.

In Vredesnieuws wordt melding gemaakt van een belangwekkend interview met topdiplonaar Jeffrey Sachs. Hij onthult dat de Amerikaanse regering betrokken was bij de Maidanprotesten in Kiev in 2014 en bij de daaropvolgende staatsgreep tegen president Yanukovych. De VS wilden Oekraïne inlijven in de NAVO, maar de meerderheid van de bevolking en president Yanukovych waren daartegen. Ook Rusland was daar mordicus tegen.

Regelmatig komt in Kerk en Vrede de zaak van de dienstplicht en het weigeren van dienst aan de orde. Er is aandacht voor dienstweigeraars in Oekraïne en in Rusland.
Toen in het verleden de opkomstplicht in Nederland nog gold was de begeleiding van dienstweigeraars voor Kerk en Vrede een belangrijke taak. Vele dienstweigeraars vulden hun vervangende dienstplicht in door bij Kerk en Vrede op kantoor te gaan werken.

Nu is in ons land de opkomstplicht afgeschaft (sinds 1997), maar in deze bewogen tijd is er veel in beweging. In Nederland en ook elders in Europa. In Nederland krijgt elke 17-jarige (jongen én meisje) een brief van de minister van defensie...

SIVMO (Stichting voor Israëlische Vredes en Mensenrechten Organisaties) doet in haar Nieuwsbrief een oproep tot financiele ondersteuning:

Steun vandaag nog de Israëlische mensenrechtenbeweging

Terwijl Israël sinds 7 oktober in de greep is van shock en trauma, loopt het dodental in het uitgehongerde Gaza ontstellend hoog op. Ondertussen wordt de situatie op de West Bank, waar het kolonistengeweld toeneemt, met de dag dreigender. En ondanks alle internationale druk weten noch de regering van Netanyahu, noch Hamas van enig wijken. Vrede is een sprookje geworden waar niemand meer echt in lijkt te geloven. Toch houden onze groepen die droom levend. Te midden van vernietiging bouwen zij aan een betere toekomst.

“Zelfs nu alles de verkeerde kant opgaat, weet ik dat er ooit een moment komt waarop de dingen weer veranderen,” zegt Rafi Barkan-Bocarsly van de groep Sadaka-Reut in onze nieuwsbrief van afgelopen maart. Door Palestijnse en Joods-Israëlische jongeren in dialoog te brengen biedt Sadaka-Reut zicht op een toekomst waarin vrede wel degelijk mogelijk is. Sinds 7 oktober is hun werk alleen nog maar belangrijker geworden. “Ik zie simpelweg geen andere optie,” zegt Rafi.

De door SIVMO gesteunde organisaties bewijzen dat je als het aankomt op mensenrechten geen partij hoeft te kiezen. Dat het heersende alles-of-niets-narratief een politieke keuze is. Dat opportunistisch leiderschap aan beide zijden leidt tot diepe verdeeldheid en grenzeloos bloedvergieten. En dat er een alternatief is. Onze groepen komen op voor de mensenrechten van iedereen in Israël en Palestina.

Dat kunnen ze enkel doen dankzij uw gulle giften.

Afgelopen dinsdag kwam in Kiev de zaak voor van dienstweigeraar Yurii Sheliazhenko. Hem was huisarrest opgelegd en zijn computer was in beslag genomen. De aanklacht: heulen met de vijand (Rusland).

De zitting duurde kort: de rechter kwam binnen, gaf een verklaring af en beëindigde de hoorzitting direct. Hij vond zichzelf bevooroordeeld omdat Yurii in het verleden als jurylid heeft deelgenomen aan deze rechtbank, waaronder in een of meerdere zaken voorgezeten door deze rechter.
De zaak zal opnieuw worden bekeken om uit te zoeken of het tot nu toe verzamelde bewijs voldoende is. Zo ja, dan wordt de zaak overgedragen aan een andere rechter of een ander panel.

Yuri werd op vrije voeten gesteld en was erg opgelucht, zo bleek in een daarop volgende zoomontmoeting.

Afgelopen zondag was er op initiatief van het Platform Vrouwen en Duurzame Vrede en het Bertha von Suttner Vredesinstituut op zondag 9 juni j.l. in Den Haag een vredeswandeling met aansluitend lezingen over vredesicoon Bertha von Suttner. 125 jaar geleden was zij als enige vrouw betrokken bij de Eerste Haagse Vredesconferentie.
Samen met vrouwen uit Soedan...

Het Vredesmagazine wil voor een artikel in het septembernummer graag in kontakt komen met jongeren of hun ouders die bezwaar hebben tegen de dienstplichtbrief die jongeren krijgen dat ze ingeschreven worden in het dienstplichtregister.

De Nederlandse Artsen voor Vrede schrijven ons vandaag het volgende:

"Vandaag stuurden wij onderstaande ‘Noodoproep’ naar minister Bruins Slot, de leden van de Vaste Kamercie BuZa en het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Aanleiding waren twee hoorzittingen over de oplopende spanningen in Europa met betrekking tot kernwapens.

Woensdag zijn de verkiezingen voor het Europarlement. Er wordt gediscussieerd over een ‘Europees leger’ en Europese nucleaire afschrikking wordt daarbij in één adem genoemd. Dit is een verontrustende ontwikkeling die voorbijgaat aan de onvoorstelbaar grote medisch-humanitaire gevolgen van kernwapengebruik. In het kader van de Europese verkiezingen is het belangrijk daarover na te denken. In het kader van de Europese verkiezingen en het uitbrengen van uw stem, is het belangrijk te weten welke partijen in het Europese parlement  het VN-kernontwapeningsverdrag TPNW steunen."
(lees hier meer over diverse partijstandpunten)

In oktober dit jaar bestaat Kerk en Vrede 100 jaar. 1924-2024.

Dit willen we niet ongemerkt voorbij laten gaan.

Op zaterdag 5 oktober a.s. is er in Utrecht (Johannescentrum) van 10.00 uur tot 16.30 uur een jubileumdag met een rijk geschakeerd programma.

"Zingen tegen de bierkaai"

Een dag met diverse workshops, er is een jubileumlied: "Die dag zal komen..." en er wordt een jubileumboek gepresenteerd "Pacifisme in tijden van oorlog. Kerk en Vrede 1924-2024, 100 jaar strijd tegen het geloof in geweld".

's Morgens is er een voorstelling "Systeem loopt vast" van Jan Marten de Vries.

VredesNieuws schrijft over de kracht van geweldloosheid en verwijst daarbij naar een column van Willemijn Verkoren, onderzoeker, universitair hoofddocent en adviseur op het gebied van veiligheid, vrede, conflict en ontwikkeling. Zij is verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Zij schrijft i.v.m. Hamas: "Een geweldloze protestbeweging in de traditie van Gandhi en Martin Luther King, die gebruik maakt van demonstraties, sit-ins en stakingen, zou een massale aanhang hebben kunnen verwerven en wereldwijde sympathie hebben gekregen op een manier die terrorisme nooit zal krijgen.... Onderzoek heeft aangetoond dat geweldloos verzet twee keer zo vaak succesvol is als gewelddadig verzet."

Vredesnieuws put uit het Vredesmagazine voor een interview van Willem de Haan met Ko Colijn. 'Colijn was hoogleraar Internationale Betrekkingen en Mondiale Veiligheid en directeur van Instituut Clingendael. 'Het oplossen van conflicten doe je niet op het slagveld maar aan de onderhandelingstafel. We moeten meer in ontwikkeling, onderwijs, klimaat en diplomatie investeren, niet in de militaire illusie.'

Kerk en Vredelid At Polhuis schreef in het aprilnummer van In de Waagschaal een kritisch artikel over de NAVO die 75 jaar bestaat.

Hij beëindigt dit met de volgende woorden: "Ik weet wel dat we als kerken in onze samenleving niet veel meer voorstellen. Als christenen duiken we liever onder in de anonimiteit. Maar toch, we dragen Zijn naam. Ons tegengeluid zal zwak zijn, maar laat het er wel zijn. Dan klinkt er tenminste toch een dissonant in het brede koor van al degenen die nu pleiten voor de honderd miljard en graag nog ietsje meer."

Op 16 juni 2024 organiseert The Hague Peace Projects de publieke discussie: “Kernwapens: terug van nooit weggeweest”. Bij dit evenement wordt aandacht gevraagd vragen voor de enorme gevaren van nucleaire bewapening in deze tijd.
Met de oorlogen in Oekraïne en Gaza en de steeds oplopende spanningen rond Taiwan lijkt de dreiging van een nucleair conflict nog nooit zo dichtbij te zijn geweest.

De eerste Daniel Ellsberg lezing t.g.v. zijn sterfdag.

Op maandag 27 mei hield Kerk en Vrede in het Johannescentrum in Utrecht haar jaarlijkse Algemene Ledenvergadering.

's Morgens was er een zakelijk gedeelte, waarbij tal van onderwerpen de revue passeerden. Een levendig en betrokken gebeuren waarbij ongeveer 30 leden aanwezig waren.

's Middags werd Jan Pronk welkom geheten. Hierbij werd de kring nog uitgebreid met een tiental nieuwe gezichten. Pronk hield een bewogen betoog dat gevolgd werd door vragen en discussie.

Foto's ALV

Willem de Haan werd door Gerda Blees van de Volkskrant geïnterviewd over de vraag "Kunnen we alle koren laten zingen voor vrede?"

Door de IFOR (International Fellowship Of Reconciliation) werd op 15 mei de volgende verklaring uitgegeven.

Het is inmiddels al het 6e vredeslied op weg naar de jubileumdag van Kerk en Vrede op zaterdag 5 oktober, "Zingen tegen de bierkaai".

De keuze is gevallen op "De wijze woorden en het groot vertoon", van Huub Oosterhuis.

Over een wereld omgekeerd...

Van 10 tot 20 november vindt in Duitsland weer de Ökumenische Friedensdekade plaats.

Het thema is dit jaar "Erzähl mir vom Frieden".